اندرکنش تأثیر ارتفاعات زاگرس بر بارش تجمعی و سرعت قائم باد سامانه‌های غرب ایران

Authors

  • بهروز نصیری استادیاراقلیم شناسی، گروه علوم جغرافیایی، دانشگاه لرستان
  • سعید بساطی دانش آموخته دکتری، رشته آب و هواشناسی، دانشگاه لرستان
  • سمیه رفعتی استادیاراقلیم شناسی، گروه جغرافیا، دانشگاه سید جمال الدین اسدآبادی
Abstract:

با توجه به اهمیت ارتفاعات زاگرس در توزیع و میزان بارش ایران، در مطالعه حاضر با به‌کارگیری مدل اقلیمی میان‌مقیاس RegCM4 و انجام شبیه‌سازی، تأثیر ارتفاعات زاگرس بر بارش همرفتی تجمعی و سرعت قائم باد ترازهای مختلف جو بررسی گردید. داده‌های موردنیاز این پژوهش از داده‌های دوباره تحلیل‌شده مرکز پیش‌بینی‌های محیطی/ مرکز ملی پژوهش‌های جوی (NCEP/NCAR) و باقدرت تفکیک افقی 5/2 درجه برای دوره زمانی 2000 تا 2005، از عرض جغرافیایی 22 تا 38 درجه شمالی و طول جغرافیایی 38 تا 58 درجه شرقی اخذ گردید. شبیه‌سازی‌ها بر شبکه‌ای با تفکیک افقی 10 km و گام زمانی 30 ثانیه صورت گرفته است. در مرحله‌ی اول مدل با داده‌های واقعی اجرا، سپس رشته‌کوه زاگرس و کوه‌های مرکزی ایران حذف و مدل دوباره اجرا گردید. نتایج نشان داد هسته‌های بارش تجمعی ماه‌های دسامبر- ژانویه در شرق ارتفاعات زاگرس تضعیف شده است و ارتفاعات زاگرس باعث افزایش بارش در غرب ایران و کاهش آن در شرق شده است. در مقابل در ماه آوریل، بیشینه بارش در هر دو اجرا، در غرب ایران و منطقه زاگرس تمرکز داشته است و کمینه آن در شرق زاگرس و دشت‌های مرکزی ایران بوده است. همچنین با حذف ارتفاعات زاگرس، بر بارش همرفتی تجمعی این ماه در سواحل دریای خزر افزوده شده است. ارتفاعات زاگرس در ماه آوریل باعث جابجایی رودباد ترازهای بالای جو از تراز 200 به 400 هکتوپاسکال و سبب افزایش سرعت و وسعت آن‌ها شده است؛ بنابراین الگوی جریانات سامانه‌های همرفتی میان‌مقیاس و بارش همرفتی حاصل از آن‌ها متأثر از الگوی ارتفاعات بوده است و با تغییر شرایط دمایی از شرایط سرد به شرایط گرم، میزان و نحوه تبعیت از توپوگرافی و شرایط محلی تغییر کرده است؛ به‌گونه‌ای که در ماه دسامبر، ارتفاعات باعث کاهش سرعت باد ترازهای پایین جو و در ماه ژانویه و آوریل سبب افزایش آن شده است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی رفتار دینامیکی و بارش تجمعی سامانه‌های همرفتی میان‌مقیاس غرب ایران در دوره گذار سال

   پیامدها و تهدیدهای ناشی از مخاطرات اقلیمی از یک‌طرف و فرصت‌هایی مانند استفاده در منابع آب، کشاورزی و سایر بخش‌های اقتصادی از طرف دیگر باعث شده است تا در سال‌های اخیر سامانه‌های همرفتی بارش زا بیشتر موردتوجه قرار گیرند. بدین منظور در این پژوهش، شرایط دینامیکی سامانه‌های همرفتی میان‌مقیاس در ماه‌های گرم و سرد سال و بارش همرفتی تجمعی آن‌ها بررسی شده است. پس از اخذ تصاویر ماهواره‌های زمین آ...

full text

روند سرعت باد در ایران

بررسی روند سرعت باد و تحلیل اثر آن می‌تواند شاخص مناسبی برای بیان تغییرات محیطی مرتبط با حرکت هوا باشد. هرگونه افزایش یا کاهش سرعت باد طی زمان می‌تواند بر کشاورزی، فرسایش خاک، تولید انرژی بادی، ساختمان سازی، سلامت روانی و غیره تاثیر گذار باشد. در پژوهش حاضر با بهره­گیری از سرعت باد 96 ایستگاه همدید ایران در طول دورة آماری 30 سال  1988 تا 2017، روند و شیب خط سرعت باد با به­کارگیری آزمون غیرپارام...

full text

مدل سازی و تخمین سرعت باد در ارتفاعات بلند

سرعت باد از مهم ترین و تأثیرگذارترین پارامترها در امکان سنجی برای نصب توربین های باد است؛ ازآنجاکه ارتفاع توربین باد و انرژی استحصالی از آن به سرعت باد وابسته است بنابراین دانستن سرعت باد در ارتفاعات مختلف منطقه موردمطالعه امری ضروری است. ارتفاع دکل بادسنجی سایت های هواشناسی به طور عادی 10 متر هست و اطلاعات باد موردنیاز برای ارتفاعات بالاتر در دسترس نیست. معمولاً به منظور بررسی پتانسیل باد در مح...

بررسی و مطالعه فلور خزهای ارتفاعات الوند همدان، غرب ایران

کوهستان الوند واقع در شهرستان همدان، غرب ایران، یکی از بلندترین رشته کوه‌های ایران است. مقاله حاضر به تحقیقاتی در زمینه بررسی فلورستیک خزه‌های این منطقه پرداخته است. براساس این مطالعه، تعداد ٢٢ گونه خزه از این منطقه جمع‌آوری و گزارش شد که از این تعداد، ١٤ گونه برای منطقه مورد بررسی و در نتیجه برای استان گزارش‌های جدید محسوب می‌شوند. همچنین دو گونه  Syntrichia norvegicaو Tortula solmsii  از خانو...

full text

شبیه‌سازی عددی نقش کوهستان در یک سامانه بارش‌زا روی ایران

در این تحقیق برای بررسی چگونگی نقش کوهستان روی سامانه‌های بارش‌زا، مدل منطقه محدود MM5 با تفکیک افقی 5/55 کیلومتر تنظیم شده است و برای سامانه‌ایی کم‌فشار که در دوره زندگی هشت‌روزه خود، در روزهای 23 تا 30 دسامبر 2004 از روی ایران عبور می‌کند، اجرا می‌شود. نتایج حاصل از اجراهای مدل در حالتی که رشته‌کوه زاگرس وجود دارد و سپس حذف شده است و نیز نتیجه حاصل از حذف اثر کوهساری در کل شبکه، بررسی شدند. ب...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 7  issue 18

pages  69- 88

publication date 2018-12-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023